طاووسی: پَس زدن نوروز موجب می‌شود ولنتاین و کریسمس جای آن را بگیرند
تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۸۱۶۴۲
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، احتمالاً با بعضی نظرات و اقوال برخورد داشته‌اید که هرچه را غیر از آموزه‌های دینی باشد به ورطه انکار کشیده و آن را مصداق بدعت می‌دانند. چند دهه‌‌ای است که برخی چنین القا می‌کنند که برگزاری مناسبات ملی ایرانی نظیر نوروز تمسک به سنت زرتشتیان است و شخص مسلمان باید از گرامیداشت چنین مناسبت‌ها و اعیاد پرهیز و اجتناب کند، چرا که دین خود اعیاد و مناسبت‌های خاص خود را داراست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آیا ایرانیان پس از ورود اسلام، اعیاد ملی را کنار گذاشته و آنان را مصداق بدعت می‌دانستند؟ آیا وجود نوروز و امثال آن در زیست فرهنگی ما نتیجه سیاست ملی‌گرایانه پهلوی است؟ مسلمانان ایرانی در گذشته چه دیدی نسبت به نوروز داشتند؟ برای پاسخ به این سؤالات و نظایر آنها تصمیم گرفتیم با سعید طاووسی مسرور، استاد مطالعات تاریخ و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گپی بزنیم که در ادامه بخش‌های مهم آن را خواهید خواند.
سعید طاووسی استاد مطالعات تاریخی
طاووسی در ابتدا گفت: نوروز، مناسبتی نبود که پس از اسلام از بین برود و دوباره در دوران سلطنت پهلوی احیا شود. اساساً پس از ورود اسلام چنین انگاره و تفکری که اعیاد و مناسبت‌های ملی و بومی به خاطر دین و اسلام کنار گذاشته شود، وجود نداشت. اگر چنین تفکری را پیش‌گیریم، نه فقط عید نوروز و اعیاد ملی بلکه برخی مناسبت‌های اسلامی نظیر عید مبعث یا جشن ولادت ائمه نیز زیر سؤال خواهد رفت؛ چرا که جنبه تشریعی در دین ندارند و فقط اعیادی نظیر فطر، قربان، غدیر و جمعه هستند که دلالت‌های روایی را در مورد آنها می‌توان جست‌وجو کرد. پس به طور کلی چنین دیدی نسبت به سایر اعیاد وجود نداشت.
«هر روز ما را نوروز کنید»
استاد مطالعات تاریخی افزود: در مورد عید نوروز هم وضع به همین شکل است؛ یعنی دید منفی و ضددینی که آن را بدعت و خلاف اصول مذهبی به شمار بیاورد، وجود نداشت، بلکه از بعضی گزارش‌ها می‌توان حُسن‌نظر در رابطه با آن را کشف کرد. شیخ صدوق، محدث و عالم برجسته شیعی قرن چهارم هجری در اثر مهم فقهی خویش، یعنی «کتاب من لا‌یحضره الفقیه» روایتی را نقل می‌کند که گویا در زمان خلافت حضرت امیر‌المؤمنین تحفه‌ای به ایشان به مناسبت نوروز از سوی ایرانیان پیشکش می‌شود و ایشان در پاسخ به این اظهار لطف می‌گویند: «هر روز ما را نوروز کنید» همانطور که دیده می‌شود، حضرت علی به عنوان امام معصوم مخالفتی نسبت به این اتفاق و ذکر نوروز ابراز نمی‌کند و از آنجا که قول معصوم حجت تلقی می‌شود، این مخالفت نداشتن را باید از این منظر دید که بزرگداشت مظاهر نوروز خلاف دین و اصول آن نیست. لازم به ذکر است روایت مذکور در سایر منابع شیعی مثل دعائم‌الاسلام و یا حتی در مصادر سنی مذهبان چون «تاریخ‌الکبیر بخاری» یا «شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید» وارد شده است.
جایگاه نوروز در کتب مناسکی شیعه
وی افزود: ما در کتب شیعی شاهد روایاتی در مورد اعمال مخصوص نوروز هستیم که اگر بر فرض هم ضعیف و قابل اثبات نباشند، لزوماً قابل ردّ نیستند. اکثر علما این اعمال و سفارش‌های موجود در روایات را به عنوان امر مستحب یا حداقل به نیت و قصد رجاء پذیرفته و قبول کرده‌اند. از باب نمونه در کتاب «جامع عباسی» که در حکم توضیح‌المسائلی فراگیر در عصر صفوی بود، شیخ بهایی بحثی در باب عید نوروز و اعمال مخصوص آن نظیر غسل مستحبی روز نوروز، بجا آوردن نماز و سجده شکر دارد و درباره این دست توصیه‌ها به روایتی از معلی بن خُنیس استشهاد می‌کند. این خط را اگر بگیریم به کتاب معروف مفاتیح‌الجنان شیخ عباس قمی خواهیم رسید که ایشان نیز در این اثر برخی اعمال و دستورات مستحبی را در باب نوروز بیان می‌کند.
طاووسی گفت: نکته قابل توجه در این باره این است که در عصر صفوی که جامعه، یک جامعه شیعی است، اساساً نوروز یکی از اعیاد مهم و اصلی ایرانیان محسوب می‌شد و حتی کار تا آنجا پیش رفت که بین نوروز و تشیع جمع به وجود آمد. شاهد بر این مدعا قول «ژان شاردن»، مورخ فرانسوی است که مدتی هم در ایران صفوی زندگی کرده بود. او نوشته است که ایرانیان، نوروز را معادل شمسی عید غدیر می‌شمارند؛ که البته این مسأله از لحاظ نجومی هم قابل اثبات است و مرحوم علی شریعتی هم بدان اشارتی کرده بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: تقابل صددرصدی با مظاهر ایران باستان در بین شیعیان وجود نداشته و چه بسا به آن توجهاتی هم از سوی شیعیان صورت گرفته باشد؛ به طور مثال شاه اسماعیل صفوی که از داعیه‌داران شیعه است و کسی است که مذهب تشیع را در کشور ایران رسمی کرده بود، اسامی پسرانش برگرفته از شاهنامه است؛ رستم، بهرام، سام و طهماسب.
چه شد که نوروز توسط عده‌ای به ورطه نقد و طرد کشیده شد
وی افزود: مسأله قابل توجه دیگری که در این باره از اهمیت برخوردار است، وجود علما و فقهای بزرگی چون علامه مجلسی، شیخ بهایی، محقق کرکی و... در دستگاه و حاکمیت سیاسی صفویه است و این علما و صاحب‌نظران دینی اساساً زاویه و مخالفتی با نوروز و برپایی آن نداشتند. همانطور که گذشت در مورد نوروز حتی توصیه‌هایی هم داشتند و برخی اعمال مستحبی نظیر نماز و غسل را برای روز عید سفارش می‌کردند. نمونه دیگر از این توجهات به نوروز را در کتاب «زادالمعاد» علامه مجلسی که کتابی مناسکی بود، می‌توان دید.
طاووسی در ادامه در مورد چرایی تقابل با نوروز از سوی اشخاصی گفت: به نظرم مخالفت با نوروز و برخی انگاره‌‌ها و فرهنگ‌های باستانی رفتاری واکنشی در برابر پهلوی بوده است. از آنجا که پهلوی رویکردی افراطی نسبت به باستان‌گرایی داشت و در این بین به صورت‌هایی با مظاهر دینی و اسلامی از سر تقابل برخاست (از باب نمونه تغییر تقویم کشور به تقویم شاهنشاهی)، در مقابل نیز، برخی مخالفان پهلوی و سیاست‌های آن برای مقابله به مثل روشی را برگزیدند که در آن نوعی افراط‌گرایی و تندمزاجی در مخالفت با مظاهر باستانی ایران است. در این بین البته رهبران جمهوری اسلامی چنین دیدگاهی را هیچگاه نسبت به نوروز نداشتند. امام خمینی در باب نوروز شعر دارد و هم صدور پیام و رهبری هم هر سال به این مناسبت ضمن تبریک پیامی را به مردم ابلاغ می‌کند. اما با این‌حال در لایه‌های پایین‌تر مخالفت‌هایی را از سوی برخی انقلابیان ضد باستان‌گرایی را شاهد بوده و هستیم.
او بیان داشت: آیت‌الله خامنه‌ای در این باره تأکید می‌کنند که نوروز حال حاضر را نباید با نوروز باستان یکی دانست. ایشان معتقدند برپایی جشن نوروز در دوران کنونی جنبه ایمانی پیدا کرده و رنگ و بوی دین در آن برجسته شده و عملاً دچار تغییر هویت شده است. به طور مثال همین جشن چهارشنبه‌سوری فارغ از بحث خطرناک ترقه‌بازی، نفس جمع شدن افراد فامیل دور هم را اگر به چشم صله رحم بنگریم، نه تنها مذموم نیست، بلکه بسیار ممدوح و پسندیده است و برپایی آتش و پریدن از آن جنبه نمادین دارد و اساساً کسی آن را وارد در دین نمی‌داند که بخواهیم آن را بدعت تلقی کنیم و به عنوان بزرگداشت رسم زرتشتی در بین مردم شناخته نمی‌شود.
حساسیت‌های کاذب
طاووسی گفت: اگر بخواهیم با این حساسیت به مسائل نگاه کنیم، بسیاری از رفتارهای اجتماعی و رسومات، حتی آن‌هایی که به اسم دین است، زیر سؤال می‌رود. مثلاً مقوله عزاداری که بسیار فراگیر است در شرع و فقه تنها صرف عزا بیان شده و استحبابی که در رابطه با آن است، اما چگونگی و کیفیت آن وابسته به عرف و جامعه است.
ولنتاینِ غربی در ایرانِ اسلامی
استاد مطالعات تاریخ گفت: پس زَدن و زیر سؤال بردن برخی فرهنگ‌ها و رسوم ملی که وجوه مثبت بسیاری در آن وجود دارد و می‌توان از بُعد دینی هم نسبت به آنها همت گماشت، موجب می‌شود جایگزین این رسوم ملی، مناسبت‌های غربی و بیگانه‌ای بشود که هیچ قرابت فرهنگی و مذهبی با جامعه و تاریخ ایرانی ندارند؛ مثل ولنتاین و کریسمس.
تبلیغات گسترده کریسمس در شهرهای بزرگ ایران
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: نوروز عید نوروز ایران اسلامی ولنتاین کریسمس استاد مطالعات تاریخ مناسبت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۸۱۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امام جمعه ساری: ماماها از مسئله زشت سقط جنین فاصله بگیرند
امام جمعه ساری با بیان اینکه یکی از ضایعات و آسیب‌های بزرگ جامعه ما سقط جنین است، گفت: از ماماها خواستاریم تا از مساله زشت و گناه سقط جنین فاصله بگیرند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، آیت‌الله محمدباقر محمدی لائینی نماینده ولی فقیه در مازندران ظهر امروز در خطبه‌های نماز جمعه ساری ضمن سفارش مردم و نمازگزاران به تقوا اظهار داشت: انسانی که با تقواست کارهای وی نیز نیز خوب و شایسته است و از خودش به بهترین نحو مراقبت می‌کند؛ اگر باتقوا باشیم در راه صراط مستقیم حرکت می‌کنیم.
امام جمعه ساری با اشاره به وجود امام صادق و تاثیرگذاری ایشان بر دین عنوان کرد: آن حقایقی از دین که قبل از امام صادق( ع) نتوانستند بیان کنند ایشان موفق به تبیین آن شدند؛ توانستند احکام، فقه، اخلاق، اعتقادات دین را تبیین و هزاران شاگردان را تربیت کنند و امروز مذهب جعفری همان اسلام ناب است.
نماینده ولی فقیه در مازندران با بیان اینکه 400 نفر از شهدای مازندران از شاگردان مکتب امام صادق (ع) بودند و یادواره آنها به میزبانی بهشهر برگزار می‌شود، افزود: دو نفر از شاگردان برجسته این مکتب شیخ صدوق و شیخ کلینی از بزرگان مذهب و مکتب ما هستند که هفته جاری بزرگداشت این دو شخصیت است.
محمدی لائینی با اشاره به پیش‌رو بودن روز جهانی ماما خدمت این قشر به جامعه را بسیار مهمی دانست و گفت: از مسئولان می‌خواهم این قشر را دیده و به مشکلات آنها توجه کنند و رسیدگی به خواسته‌های آنها را در اولویت قرار دهند.
وی ادامه داد: البته از ماماها خواستاریم تا از مساله زشت و گناه سقط جنین فاصله بگیرند با توجه به اینکه یکی از ضایعات و آسیب‌های بزرگ جامعه ما سقط جنین است و در سال چند صد هزار سقط جنین می‌شود؛ امیدواریم ماماها به دنبال این کار پست و قتل نفس نروند و مسئولان نیز با مدیریت صحیح نسبت به کاهش این آسیب تلاش کنند.
خطیب نماز جمعه ساری در ادامه با اشاره به حماسه بزرگ وعده صادق یادآور شد: بالاخره این حماسه از سوی سپاه پاسداران انجام شده و جایگاه نظام جمهوری اسلامی را به اوج آسمان کشانده و این باعث تشکر است اما باید به دو نکته مهم توجه کرد و اینکه هر حماسه‌ای روایت فتح، جهاد تبیین می‌خواهد و بعد از آن به بیان روایت برای مردم پرداخته شود.
وی گفت: همچنین چنین حماسه‌هایی را لازم است در حوزه‌های دیگر نیز شاهد باشیم و در حوزه اقتصادی و جهش تولید نیاز به وعده صادق داریم با توجه به اینکه در این دولت حدود هشت هزار بنگاه تولیدی، مراکز تولیدی و صنعتی راکد بوده فعال شد که این همان وعده صادق است.
محمدی لائینی با تاکید بر اینکه در حوزه قوه مقننه، مجریه و قضائیه هر کدام با مشکلاتی مواجه هستیم که با وعده صادق از مسئولان امر باید بتوانیم این مشکلات را برطرف کنیم، با اشاره به انتخابات مرحله دوم بیان کرد: حضور مردم در انتخابات گذشته، 22 بهمن و روز قدس و انتخابات پیش‌روی هفته آتی یک حماسه دیگری است و باید روایتگری شود و در مرحله دوم شهرستان‌های مازندران مردم حضور حماسی پای صندوق‌های رای داشته و تکلیف خود را تمام کنند.
نماینده ولی فقیه در مازندران با اشاره به اینکه صهیونیست‌ها در این باتلاق جنگ علیه غزه و فلسطین حسابی گیر کردند، خاطرنشان کرد: نیویورک تایمز افشا کرده مسئولان مربوطه آمریکا و اسرائیل این دستور را برنامه خود دارند چرا که خود فهمیدند در این باتلاق گیر کردند و دستور کار جدید به ترور فرماندهان حماس می‌دهند.
وی افزود: امروز مظلومان غزه و فلسطین یقه رژیم صهیونیستی را کامل چسبیدند و تا تسویه کامل نکنند رهایشان نمی‌کنند.
محمدی لائینی گفت: امروزه هزاران نفر دانشجویان در حمایت مردم غزه و فلسطین شعار می‌دهند و این نشانه عدم تحمل افکار عمومی بر ظلم و ستم جهانی است و دوران حکومت غاصبان صهیونیست به پایان رسیده است.
انتهای پیام/
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟